ابزارها و سایل ورودی رایانه به وسایلی گفته می شود که به وسیله آنها داده وارد کامپیوتر می شود.
صفحه کلید رایانه یا keyboard
صفحه کلید متداول ترین ابزار ورودی است که دارای کلید های حروف علائم و ارقام و برخی کلیدهای دیگر است.
صفحه کلیدها علاوه بر کلید دارای پردازنده خاص و مدارهای الکترونیکی هم می باشند. وقتی کاربر کلیدی را از روی صفحه کلید فشار می دهد یا رها می کند، ریزپردازنده به کمک مدارها داده ها را به شکل قابل پردازش در رایانه تبدیل می کند.فشار دادن هر کلید و یا رها کردن آن، باعث تولید سیگنالی در داخل صفحه کلید شده که پس از ارسال سیگنال به پردازنده، به کدهای خاصی تبدیل میشود.
وسیله ماوس Mouse
ماوس حرکت اشاره گر را بر روی صفحه نمایش کامپیوتر کنترل می کند درون mouse یک حسگر مکانیکی یا نوری وجود دارد که با حرکت دادن ماوس باعث تغییر محل مکان نما روی صفحه نمایش کامپیوتر می شود روی Mouse چند کلید وجود دارد که در محیطهای مختلف رایانه برای اجرای دستور و یا انتخاب دستور در کامپیوتر به کار می رود.
وسیله پویشگر یا اسکنر Scanner
اسکنر یا پویشگر وسیله ای است که می تواند تصویر روی کاغد و عکس را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل کند و بدین ترتیب یک scanner می تواند تصویر را به صورت یک فایل وارد کامپیوتر و رایانه شما کند به کمک اسکنرها یا پویشگرها می توان متون و عکسها را برای اصلاح و یا بایگانی در حافظه یک کامپیوتر ذخیره کرد Scanner در دو نوع دستی و رو میزی وجود دارد. بارکد خوان یا Barcode Reader یک اسکنر یا پویشگر است که برای وارد کردن تصاویر و اسناد و اشکال کرافیکی به کار می رود
وسیله قلم نوری یا Light Pen
قلم نوری یک ابزار شبیه به قلم است light pen به نور حساس است و در تماس با صفحه نمایش کدهایی را از طریق تشکیل یک مدار فتوالکتریک به رایانه یا کامپیوتر منتقل می کند
دوربین دیجیتالی Digital Camera
دوربین دیجیتالی یا digital camera شبیه به دوربین عکاسی معمولی است فرق دوربین دیجیتالی با دوربین های معمولی این است که در دوربین دیجیتالی به جای فیلم تصاویر به شکل یک فایل دیجیتالی در دوربین دیجیتالی ذخیره می شوند و می توان آن تصاویر دیجیتالی را به کامپیوتر و رایانه منتقل کرد تفاوت دوربینهای دیجیتالی یا همان digital camera باهم در کیفیت و نقاط پیکسلی در واحد اینچ می باشد
دوربین وب یا وبکم Webcam
دوربین وب یا وبکم نوعی دوربین است که به رایانه متصل می شود و یا اینکه روی بعضی کامپیوترها مثل لبتاپ و گوشیهای موبایل webcam وجود دارد، دوربین وب برای دریافت تصاویر متحرک و انتقال و ذخیره آن به کامپیوتر و رایانه استفاده می شود. همچنین می توان همزمان تصویر را از طریق وبکم به یک وبسایت منتقل کرد کاربرد webcam بیشتر در ویدئو کنفرانسها و گفتگوهای اینترنتی مشهود است.
میکروفن یا Microphone
میکروفن برای دریافت داده های صوتی و تبدیل داده های صوتی به کدهای دیجیتال به کار می رود microphone یا میکروفن متداولترین وسیله برای ورود دا با رایانه است برای استفاده از میکروفن microphone دستگاه کامپیوتر و رایانه شما باید مجهز به کارت صدا باشد
جعبه رایانه یا Case
کیس کامپیوتر یا. همان جعبه کامپیوتر محلی برای قرار دادن قطعات کامپیوتر می باشد یک کیس کامپیوتر معمولا در درون خود دارای منبع تغذیه برق می باشد که وظیفه آن تبدیل برق شهری به ولتاژ مورد نیاز کامپیوتر می باشد کلیه تجهیزات جانبی کامپیوتر نیز از طریق همین کیس به کامپیوتر متصل می شوند
گذرگاه و درگاه در رایانه
اجزای کامپیوتر و رایانه به روشهای مختلفی به سی پی یو یا پردارشگر مرکزی و به یکدیگر متصل می شوند تفاوت اساسی در این روشها تعداد خطوط اتصال و سرعت می باشد معمولا اجزای درون رایانه از گذرگاه باس bus و اجزای خارجی از گذرگاه پورت port برای اتصال به رابانه استفاده می کنند
گذرگاه باس BUS
گذرگاه در کامپیوتر مانند یک بزرگراهی برای داده ها، آدرسها و سیگنالهای کنترلی است. گذرگاه مجموعه ای از خطوط اتصال روی برد اصلی کامپیوتر است.
دو روش برای اتصال دوقطعه یا قطعات به هم در یک سیستم وجود دارد. یا باید بین تمام اجزا به صورت دو به دو سیم کشی کرد یا اینکه همه قطعات به یک مرکز مجموعه مشترک از سیمها متصل شوند. که به آن مرکز مشترک گذرگاه می گویند استفاده از گذرگاه باعث سادگی طراحی و مدارهای مورد نیاز و همچنین کاهش هزینه می شود. همچنین وجود گذرگاه باعث می شود که ما به راحتی یک قطعه را به مجموعه قطعات سیستم اضافه کنیم.
درگاه پورت PORT
درگاه ها یا پورتها محلی برای اتصال وصایل جانبی مانند صفحه کلید رایانه یا همان کی بورد کامپیوتر و موس، اسپیکر، پرینتر و … به کامپیوتر و رایانه می باشند . درگاه ها یا پورتها port از نظر روش انتقال داده دارای انواع مختلفی می باشند.
درگاه سریال یا پورت سریالی
درگاه سریال داده ها به صورت سریالی یعنی بیت به بیت انتقال می دهد و چنین درگاهی برای زمانی که انتقال داده و اطلاعات احتیاج به سرعت بالایی ندارد مفید است درگاه یا پورت port ps/2 نمونه ای از درگاه یا پورت سریالی می باشد این درگاه نوعی اتصال شش پینی می باشد که برای اتصال موس و کیبرد استفاده می شود درگاه یو اس بی usb نوعی درگاه سریال اتصال سریع می باشد که وسایل جانبی را بدون خاموش کردن رایانه به راحتی می توان به کامپیوتر متصل نمود طول کابل یک درگاه سریالی می تواند تا ۲۵ متر نیز باشد
درگاه و یا پورت PORT موازی
درگاه موازی برای وسایلی مناسب است که برای انتقال داده نیاز به سرعت بالا دارند این درگاه برخلاف درکاه سریالی می تواند هشت بیت را به صورت موازی و همزمان انتقال دهد اصولا از درگاه موازی برای وستیلی مانند چاپگر استفاده می شود و طول کابل برای چنین درگاهی تا ۲متر هم می تواند باشد.
حافظه های جانبی رایانه یا کامپیوتر
در رایانه ها و کامپیوترها کار بر روی حافظه اصلی رایانه انجام می شود پردازنده فقط با حافظه اصلی کامپیوتر در ارتباط است حافظه رم یک حافظه موقتی است و قابلیت نگهداری اطلاعات را بخ صورت دائمی ندارد به همین علت برای ذخیره دائمی اطلاعات از حافظه جانبی استفاده می کنیم و اطلاعات و داده هر زمانی که لازم باشد برای پردازش از حافظه جانبی به حافظه اصلی برمی گردد.
از انواع حافظه های جانبی می توان به دیستک های نرم و دیسکهای سخت که به آنها دیستک های مغناطیسی نیز گفته می شود و همچنین دیستک های نوری و حافظه فلش و نوار مغناطیسی اشاره کرد.
دیسک سخت Hard disk یا Hdd
دسیک های سخت از صفحات فلزی سخت ساخته شده اند سرعت بازیابی اطلاعات در این نوع دیسک ها به علت فاصله کم بین هدها و سطح دیسک نسبتا بالا می باشد وجود ذرات کوچک حتی گرد و غبار و اثر انگشت در فاصله بین هدها وسطح دیسک می تواند باعث خرابی دیسک و از بین رفتن اطلاعات آن شوند امروزه ظرفیت این نوع دیسکها در اندازه ۱۶۰،۲۵۰،۳۰۰و ۵۰۰ گیگ و بیشتر می باشد.
دیسک نرم یا FLoppy dIsk
دیسک نرم یا دیسکت یک حافظه جانبی قابل حمل کامپیوتر است که جهت ذخیره سازی اطلاعات و حمل فایلهای کامپیوتر از آن استفاده می شود. این دیسک از یک صفحه مدور نازک پلاستیکی انعطاف پذیر که در یک قاب پلاستیکی قرار داده شده تشکیل می گردد.
متداول ترین نوع دیسک نرم دیسکت های ۳.۵ اینچی می باشد که ظرفیت آن حدود ۱.۴۴ مگابایت است یعنی حدود ۴۰۰ صفحه تایپ شده را درون خود نگه می دارد که این ظرفیت اندک یکی از معایب این دیسک ها محصوب می شود.
دیسک نوری
در دیسک نوری از تابش نور برای خواندن یا نوشتن اطلاعات استفاده می شود در واقع اشعه لیز بعد از گذشتن از لایه پلاستیکی محافظ، روی لایه فلزی تغییراتی ایجاد می کند که به آن نوشتن روی دیسک می گویند. در زمان خواندن اطلاعات نیز لیزر شعاع بسیار باریک از لیزر را بر روی سطح دیسک نوری می تاباند و به وسیله برسی نور منعکس شده، از سطح دیسک نوری، اطلاعات را می خواند.
در بعضی از دیسکهای نوری فقط یک بار می شود اطلاعاتی را نوشت اما بعضی از دیسک های نوری قابلیت دوباره نوشتن را نیز دارند
ظرفیت سی دی ها یا cd حدود ۷۰۰ مگ می باشد اما ظرفیت دی وی دی ها dvd بیشتر از ۴/۷ گیگ می باشد
به وسیله ابزاری به نام سی دی رام cd rom اطلاعات از روی سی دی cd خوانده یا روی آن نوشته می شود و به وسیله دی وی دی رام dvd rom نیز اطلاعات بر روی دی وی دی نوشته و یا خوانده می شود.
حافظه فلش یا Flash memory
حافظه فلش مموری یک نوع وسیله ذخیره دائمی اطلاعات به صورت آسان و سریع می باشد که در ظرفیت های مختلف از چند مگابایت تا چندین گیگابایت وجود دارد. این حافظه از طریق یو اس بی usb به برد اصلی وصل می شود و به وسیله حافظه فلش مموری می توان اطلاعات را از یک رایانه به رایانه دیگر منتقل کرد
